Lễ hội Phước Biển ra đời từ rất lâu, vào cuối thế kỷ 17, dựa vào truyền thuyết về ông Tà Hu hiện còn lưu lại tại chùa Sêrây Cro Săng. Theo truyền thuyết về Tà Hu, ban đầu lễ hội chỉ diễn ra tự phát ở quy mô nhỏ, mà người có công đầu tiên trong việc định hình lễ hội là một nhà sư Khmer tên Tà Hu và ông cụ Luôt Pol. Khi đó, nhà sư nằm mơ thấy linh hồn của những người dân ra khơi đánh bắt cá bị sóng to, gió lớn đánh lật thuyền đã về báo mộng cho nhà sư. Từ đó, nhà sư dựng một ngôi tháp trên giồng cát ven biển, nơi xác cá voi thường trôi dạt vào để phật tử đến thắp hương, thành tâm chiêm bái. Người dân đến cầu nguyện gặp trời yên, biển lặng, ngư dân đi biển về thuyền đầy ắp cá. Ông chọn ngày rằm tháng 2 âm lịch (tức rằm tháng 1 của người Khmer) để lập đàn làm phước, vì đó là thời điểm trời yên, biển lặng, ngư dân nào đi biển về thuyền cũng đầy ắp tôm cá. Sau đó buổi làm phước này được nhiều người quan tâm, nhiệt tình hưởng ứng. Từ đó, lễ cúng biển hình thành và trở thành một lễ hội truyền thống mang ý nghĩa nhân văn cao đẹp không chỉ của người Khmer mà còn cả người Kinh và người Hoa cùng cộng sư sinh sống trong khu vực.

(Lễ rước Phật từ chùa Crò Săng đến khu vực làm Lễ)

         Việc sắm sửa cho Lễ hội đã bắt đầu từ một tháng trước đó, đến chiều 14/02 âm lịch, bà con tổ chức lễ rước kiệu từ chùa Cà Săng (Khóm Cà Săng) về khu hành Lễ (Salaten). Đi đầu là đội múa sa dăm, chằn, khỉ, dàn nhạc ngũ âm, tiếp đến là đoàn rước kiệu trong tiếng nhạc sôi nổi, những cô gái Khmer vận trang phục truyền thống dân tộc, trên tay cầm Sla tho hướng đến khu bãi bồi (Salaten) tiến hành các lễ nghi tôn giáo (tụng kinh, niệm phật, cầu siêu, nghe thuyết pháp).
         Lễ vật trong Lễ hội Phước Biển gồm hoa, quả, nhang đèn, vải vóc, gối chiếu (đựng trong kiệu), để cúng tam bảo và hồi hướng quả phúc cho những người đã khuất. Đặc biệt là lễ đắp núi cát và cầu siêu được tiến hành trang nghiêm để tưởng nhớ đến các bậc tiền hiền đã có công khai phá đất đai, hướng dẫn ngành nghề, bảo vệ xứ sở... Tương truyền có một con cá voi (cá Ông) trôi dạt và lụy (chết) tại khu vực này, dân làng cho là điềm lành bèn đem chôn cất làm lễ cầu siêu, từ đó thu hút nhiều người đến cúng bái, bởi theo bà con ngư dân, cá Ông luôn cứu người đi biển khi có sóng to, gió lớn.

(Hình ảnh quan cảnh tại Lễ hội Phước Biển)

         Để tạo sinh khí lễ hội thêm long trọng, phòng Văn hóa và Thông tin thị xã Vĩnh Châu phối hợp với Ủy ban nhân dân phường 2 (trước đây là xã Vĩnh Châu), tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao sôi nổi như: Hội thi giọng hát hay Khmer, hội thi nhạc ngũ âm, hội thao dân tộc gồm các môn kéo co, đẩy gậy, đập nồi, bóng đá, bóng chuyền... bên cạnh trưng bày, triển lãm tranh ảnh về thành tựu kinh tế, văn hóa - xã hội của địa phương. Tiền công đức thu được trong lễ hội được dùng vào tu sửa chùa chiền, đóng góp vào quỹ vì người nghèo, chăm lo công tác an sinh xã hội.

         Trong hai ngày diễn ra lễ hội, có khoảng 20.000 ngàn lượt khách đến dự lễ, người ta cầu mong cho cuộc sống bình an, sản vật dồi dào... Không chỉ người dân trong vùng, mà người dân ở các nơi khác cũng đến đây cúng viếng, bởi theo quan niệm của bà con Khmer, xứ biển rất dồi dào tài nguyên, nhưng luôn chứa đựng nhiều rủi ro, bất trắc, nhất là lúc triều cường, bão lũ sẽ gây nguy hại cho con người, vì vậy việc tổ chức lễ cũng nhằm nhắc nhở mọi người phòng tránh tai ương, bảo vệ đê điều, cũng là dịp để bà con ăn mừng sau một năm lao động mệt nhọc. 

(Hình ảnh biễu diễn nghệ thuật tại Lễ hội Phước Biển)

         Có thể nói, Lễ hội Phước Biển ngoài tưởng nhớ đến các bậc tiền nhân, còn nhắc nhở mọi người chăm bón, vun trồng, bảo vệ tài nguyên biển đảo của quê hương, đất nước. Đây là nét sinh hoạt văn hóa được duy trì trong cộng đồng, không chỉ là dịp để người dân trong ấp, khóm bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống mà còn thắt chặt thêm tình đoàn kết giữa các dân tộc anh em đã cùng nhau khai phá, đấu tranh và xây dựng quê hương ở xứ biển Vĩnh Châu từ bao đời nay./.

PHÒNG VĂN HÓA, KHOA HỌC VÀ THÔNG TIN